Άφκιαστα κι αστόλιστα

Το βράδυ που έπεσε η Τροία, ο Νεοπτόλεμος, ορμώντας μέσα στο παλάτι, βρήκε την Ανδρομάχη με το μικρό Αστυάνακτα στην αγκαλιά. Ο γιος του Αχιλλέα, άρπαξε το βρέφος και το σκότωσε με αγριότητα, εκσφενδονίζοντάς το από τα τείχη μπροστά στα μάτια της μητέρας του. Δε θα ήταν το μόνο παιδί που σκοτώθηκε εκείνη τη νύχτα.

Στην Ολυμπιάδα του 492 π.Χ., ο Κλεομήδης από την Αστυπάλαια σκότωσε τον αντίπαλό του  στο αγώνισμα της πυγμαχίας. Οι Ελλανοδίκες του αφαίρεσαν τη νίκη γιατί είχε πυγμαχήσει αντικανονικά. Φαίνεται πως αυτό διατάραξε την ψυχική ισορροπία του Κλεομήδη, ο οποίος όταν επέστρεψε στο νησί μπήκε μέσα σ’ ένα σχολείο και, αρπάζοντας την κολώνα που στήριζε τη στέγη, την έριξε κάτω. Το αποτέλεσμα ήταν να καταρρεύσει η οροφή σκοτώνοντας τα περίπου 60 παιδιά που υπήρχαν στο κτίριο εκείνη τη στιγμή.

Το καλοκαίρι του 413 π.Χ., στην Αθήνα κατέφθασαν αργοπορημένοι 1400 Θράκες πελταστές, που είχαν κληθεί για να συμμετάσχουν στην αποστολή ενίσχυσης του εκστρατευτικού σώματος που ήταν ήδη στη Σικελία.

Αδυνατώντας να τους  συντηρήσουν, οι Αθηναίοι αποφάσισαν να τους στείλουν πίσω. Τους επιβίβασαν σε πλοία με επικεφαλής τους τον Αθηναίο Διητρέφη και οδηγίες να προξενήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες βλάβες σε αντίπαλες πόλεις. Το σώμα διέσχισε τον Εύριπο και αποβιβάστηκε στη Βοιωτική ακτή. Τα ξημερώματα μπήκαν στην Μυκαλησσό (σημερινή Ριτσώνα), της οποίας το τείχος ήταν ασθενές και ελάχιστα φρουρούμενο γιατί, λόγω της θέσης της, η πόλη θεωρούνταν ασφαλής. Οι επιδρομείς σφαγίασαν όλο τον πληθυσμό της πόλης, και μάλιστα, όταν βρήκαν ένα σχολείο, όπου μόλις είχαν φτάσει οι μαθητές, σκότωσαν όλα τα παιδιά μέχρις ενός.

 

Αυτά τα τρία περιστατικά συνέβησαν 2500 χρόνια πριν. Ο Θουκυδίδης, ο Παυσανίας, και οι άλλοι συγγραφείς που τα περιγράφουν καθώς και οι καλλιτέχνες που τα εικονογράφησαν έζησαν πριν από αιώνες.

Κι όμως, ως γονιός αλλά και ως μελετητής της ιστορίας, απογοητεύομαι όταν βλέπω πως τα μαθήματα της ιστορίας δεν αφομοιώθηκαν. Αντίθετα, τα παιδιά σ’ όλο τον κόσμο συνεχίζουν να υποφέρουν, για τους ίδιους λόγους αλλά σε μεγαλύτερη ακόμη κλίμακα. Το μόνο που έχει αλλάξει από τότε είναι τα μέσα που χρησιμοποιούνται…

 

____________________________________

Εικόνες: 

• Ο Πρίαμος θρηνεί με το νεκρό σώμα του εγγονού του, Αστυάνακτα, στην αγκαλιά του ενώ ο Νεοπτόλεμος υψώνει την κοπίδα του. Τριγύρω του άλλες σκηνές από την άλωση της Τροίας. Ερυθρόμορφη κάλπη του αγγειογράφου Κλεοφράδη, 480-475 π.Χ., Νεάπολη Ιταλίας, Museo Nazionale Archeologico. Πηγή: Ελληνική Μυθολογία, τόμος 5, σελ. 154
• Σκηνές από την άλωση της Τροίας. Μεγάλου μεγέθους αμφορέας, 670 π.Χ., Μύκονος, Αρχαιολογικό Μουσείο.
• Θράκας πολεμιστής. Σκύφος, 480 π.Χ., από το νεκροταφείο της Μυκαλησσού. Θήβα, Αρχαιολογικό Μουσείο. Ευχαριστώ το προσωπικό του μουσείου για την ευγενική παραχώρηση της φωτογραφίας.

Ο τίτλος του άρθρου είναι παράφραση ενός στίχου από το έργο «Τάφος» του Κωστή Παλαμά, που γράφηκε για το γιό του Άλκη.